گروه نرم افزاری آسمان

فصل اول







اشاره
((تاریخچه حجاب)) حجاب درملل مختلف در ملل مختلف مثل ایران باستان، قوم یهود و هند قبل از اسلام، حجاب وجود داشته، اما
در جاهلیت عرب حجاب وجود نداشته است و بوسیله ي اسلام در عرب پیدا شده است. و همچنین حجاب سخت و شدیدي در
ایران باستان حکمفرما بوده حتی پدران و برادران نسبت به زن شوهردار نامحرم شمرده می شده اند. به عقیده ویل دورانت مقررات
صفحه 10 از 70
شدیدي که طبق رسوم و آیین کهن مجوس درباره ي زن حائض اجرا می شده که در اتاقی محبوس بوده، همه از او به مدت عادت
زنانگی دوري می جسته اند و از معاشرت با او پرهیز داشته اند سبب اصلی پیدا شدن حجاب در ایران باستان بوده است. در میان
یهودیان نیز چنین مقرراتی درباره ي زن حائض اجرا می شده است در اسلام چنین مقرراتی هرگز وجود نداشته است و ندارد. زن
حائض در اسلام فقط از برخی عبادات واجب نظیر نماز و روزه معاف است و هم خوابگی با او نیز در مدت عادت زنانگی جایز
نیست. ولی زن حائض از نظر معاشرت با دیگران هیچ گونه ممنوعیتی ندارد که عملًا مجبور به گوشه نشینی شود. و آنچه در ایران
ساسانی بوده است، تنها پوشیدگی زن نبوده است بلکه مخفی نگه داشتن زن بوده است، مدعی است که خود سري موبدان و
شاهزادگان آن دوره به قدري بود که اگر کسی زن خوشگلی در خانه داشت حجاب دختران نمی گذاشت کسی از وجودش آگاه
گردد و حتی الامکان او را پنهان می کرد زیرا اگر معلوم می شد که چنین خانم خوشگلی در خانه اش هست دیگر مالک او و
احیاناً مالک جان خودش هم نبوده. اسلام هم براي اینکه امنیت و آرامش در خانواده حاکم باشد تأکید می کند زنان خود را در
معرض دید مردان بیگانه و اجنبی قرار ندهند. بعضی مردها به محضی که با کسی دست دوستی می دهند بدون امتحان او را به خانه
ي خویش می برند غافل از اینکه این عمل عاقبتی شوم و پلید دارد به قول شاعر: اي مرد بخانه، مرد بیگانه مبر بیگانه ي هیز، جانب
خانه مبر با پنبه کجا آتش سوزان سازد عاقل شو و ره بسوي دیوانه مبر مردا مپسند عرض ناموس خفیف مگذار شود بضیف بیگانه
مضیف هر چند که پاك است و منزه ز عیوب باید کند احتراز از رجس لطیف 1 علل پیدا شدن حجاب در باب پیدا شدن حجاب
1- میل به ریاضت و رهبانیت (ریشه ي فلسفی) 2- عدم امنیت و عدالت اجتماعی (ریشه ي نظریات گوناگونی ابراز شده است. 2
اجتماعی) 3- پدر شاهی و تسلط مرد بر زن و استثمار نیروي وي در جهت منافع اقتصادي مرد (ریشه ي اقتصادي) 4- حسادت و
خودخواهی مرد (ریشه ي اخلاقی) --------------------- 1.از دیوان خطی شاعر محترم آقاي رضوان. 2. کتاب حجاب
5- عادت زنانگی زن و احساس او به اینکه در خلقت از مرد چیزي کم دارد، شهید مطهري، ص 17 . فصل اولَ/ تاریخچه حجاب 19
بعلاوه مقررات خشنی که در زمینه پلیدي او و ترك معاشرت با او در ایام عادت وضع شده است (ریشه ي روانی) 1- ریاضت و
رهبانیت ارتباط مسأله ي پوشش با فلسفه ي ریاضت و رهبانیت از این جهت است که چون زن بزرگترین موضوع خوشی و کامرانی
بشر است، اگر زن و مرد معاشر و محشور با یکدیگر باشند، خواه ناخواه دنبال لذتجویی و کامیابی می روند. پیروان فلسفه ي
رهبانیت و ترك لذت براي اینکه محیط را کاملًا با زهد و ریاضت سازگار کنند بین زن و مرد حریم قائل شده پوششی را وضع
کرده اند. به گفته ي برتراندراسل کلیسا ضمناً با استحمام به مبارزه پرداخت زیرا خطوط بدن انسان را به طرف گناه می راند، کلیسا
چرك بدن را تحسین کرده رایحه ي بدن، صورت بوي تقدس را به خود گرفت، زیرا باز به نظر ((سن پول)) نظافت بدن و آرایش
آن با نظافت روح منافات دارد، شپش مرواید خدا شناخته شد... 1 اصولًا اسلام با فکر ریاضت و رهبانیت سخت مبارزه کرده است و
این مطلب را مستشرقین اروپایی هم قبول دارند. اسلام به نظافت تشویق کرده، به جاي اینکه شپش را مروارید خدا بشناسد گفته
است ((اَلنِّظافۀُ مِنَ الایمان " رسول اکرم(صلّی الله علیه و آله) شخصی را دید در حالی که موهایش ژولیده و جامه هایش چرکین
بود و بدحال می نمود.فرمود: ((مِنَ الدّین المِتعۀ)) 2 یعنی تمتع و بهره بردن از نعمتهاي خدا جزو دین است و هم آن حضرت فرمود:
3.وسائل، . 2.وسائل، ج 1، ص 277 . 1.کتاب زناشویی و اخلاق، ص 30 ------------------------ ( بئسَ العَبدِ القاذُورَة) 3
25 حجاب دختران یعنی بدترین بنده، شخص چرکین وکثیف است. علی (علیه السّلام): (اِنَّ الله جَمیل وَیُحِبُّ . ج 1، ص 277
الجَمالْ) 1 خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد. امام صادق(علیه السّلام) فرمود: خداوند زیباست و دوست می دارد که بنده اي
خورا بیاراید و زیبا نماید و برعکس، فقر را و تظاهر به فقر را دشمن می دارد، اگر خداوند نعمتی به شما عنایت کرد باید اثر آن در
زندگی شما نمایان گردد. به آن حضرت گفتند چگونه اثر نعمت خدا نمایان گردد؟ فرمود به اینکه جامه ي شخص، نظیف باشد،
بوي خوش استعمال کند، خانه ي خود را با گچ سفید کند، بیرون خانه را جاروب کند، حتی پیش از غروب چراغها را روشن کند
صفحه 11 از 70
که بر وسعت رزق می افزاید. 2 بسیاري از تنفرها و بی رغبتی ها در جامعه وکانون خانواده، ریشه در بی توجهی به اصول زیبایی و
تمیزي دارد که در اسلام نسبت به آن اصول و دستورات ارزشمندي را ارائه داده است. که رعایت آنها موجب دلگرمی کانون
خانواده و نشانگر فرهنگ غنی اسلام و رشد جامعه اسلامی خواهد بود. از جمله مسائل عبارتند از: 1- استحمام 2- استعمال عطر 3
زیور 4- آرایش ناخن 5 استعمال کرم 6 آرایش مو 7- مسواك. 1- استحمام دهها غسل واجب و مستحب در اسلام بیان شده
است و علل اصلی آن نظافت و تمیزي است. اسلام در حالیکه براي اعیاد مختلف از قبیل عید قربان و فطر و شبهاي مختلف مثل
، 2. وسایل، ج 3 . شبهاي قدر و ترویه و عرفه و مکانهاي مختلف از قبیل ------------------------ 1.وسائل، ج 1، ص 277
احکام ملابس، باب اول حدیث 9. فصل اول/ تاریخچه حجاب 21 زیارتگاههاي ائمه(علیهم السّلام) و پیامبر(صلّی الله علیه و آله)و
مسجد الحرام... و براي حالاتی از قبیل جنابت، حیض، نفاس، غسل را واجب نموده است. باز هم سفارش می کند یک روز در میان
حمام رفتن براي بدن مفید است. 1 اسلام روز جمعه را براي استحمام و آرایش قرار داده است تا مؤمنین در آن روز با نظافت و
زیبایی در اجتماع سیاسی- عبادي حاضر شوند و به خطبه امام جمعه گوش فرا دهند. 2- استعمال عطر یکی از آداب پسندیده
اسلامی، استعمال عطر و بوي خوش می باشد. فقر نباید مانع از رعایت بهداشت و آرایش و استفاده از عطر و غیره باشد. خود
پیامبر(صلّی الله علیه و آله)که در فقر میزیست خرید عطر و نان را در یک ردیف قرار می داد. بنابراین فقر را نباید بهانه ي بی
اعتنایی به فرهنگ مترقیانه ي اسلام نماییم. بسی جاي تأسف است که بیگانگان در عمل به فرهنگ اسلامی از ما پیشی گرفته اند و
تا جایی پیش رفته اند که عطر زن و مرد را جدا کرده، جالب است بدانیم که پیامبر(صلّی الله علیه و آله) اولین کسی است که عطر
را به زنانه و مردانه تقسیم کرده است. اما این امت اسلامی است که در اینجا هم مانند بسیاري از موارد دیگر چشم به دیار فرنگ
دوخته است. قال رسول الله(صلّی الله علیه و آله): (طَیّب النّساء ما ظَهَرَ لَونَه و خَفِیَ ریحَۀ و طَیّب الرّجال ما ظَهَرَ ریحَۀوَ خَفِیَ لَوْنَه) 2
عطر زنانه باید خوش رنگ و داراي بوي ملایم باشد و عطر مردانه باید کم رنگ و از بوي تندتري برخوردار باشد. شکی نیست که
استعمال عطر براي زنان از باب زینت براي شوهر مستحب است و پیامبر(صلّی الله علیه و آله) آن را یکی از وظایف زن نسبت به
22 شوهر می داند. ------------------------- ا. وسائل الشیعه ج 1 باب 2 آداب حمام 2. وسائل الشیعه ج ا ص 444
حجاب دختران (وَ عَلَیها اَن تَطَیَّب بِأطیَبَ طَیّبِها) 1 زن وظیفه دارد از بهترین نوع عطر، خود را براي شوهرش معطر کند. و آنچه که
نسبت به زنان نهی شده، استعمال عطر براي غیر همسر می باشد. بنابراین استعمال عطر براي شرکت در مجالس زنانه منعی ندارد.
امام صادق(علیه السّلام) می فرماید: (و ایّما اِمرأة لِغَیرِ زَوجِها لَم یقبَل الله مِنها صلوة حتّی تغتسل مِن طَیبهاکَغَسلها مِنْ جِنابَتِها.) 2 اگر
زنی خود را براي غیر شوهرش عطراگین نماید خداوند نماز او را قبول نخواهدکرد تا غسل نماید همانطوریکه در جنابت غسل می
نماید. 3- زیور اسلام براي رونق دادن بیشتر به زندگی خانوادگی به زنان ومردان سفارش می کند تا با زیور آلات به زیبایی خود
بیافزایند. امام باقر(علیه السّلام) می فرمایند: (لا ینبغی للمرأة ان تعطل نفسها و لو ان تعلّق فی عنقها قلاده) 3 سزاوار نیست که زن خود
را به زیور آرایش ندهد، لا اقل گردنبندي به گردن بیاویزد. بدست کردن انگشتري براي زن ومرد مستحب است. امام صادق می
فرمایند (من السنه لبس الخاتم) 4انگشتر به دست کردن از سنت پیامبر(صلّی الله علیه و آله) می باشد. امام صادق (علیه السّلام) می
-------------------------- فرمایند: (وَ جَعَلَ الله الذَّهَبَ فی الدّ نیا زینَۀ لِلنّساءَ فَحَرَّمَ عَلی الرِّجالِ لَبسه وال ّ ص لوة فیها) 5
، 4 .وسائل الشیعه ج 3 3.وسائل الشیعه ج 14 باب 85 ص 118 2 . وسائل الشیعه ج 14 ، باب 180 1.فروع کافی،ج 5، ص 508 حدیث 7
5.وسائل الشیعه ج 3 باب 30 حدیث 5 فصل اول/ تاریخچه حجاب 23 خداوند طلا رازینت زن در دنیا قرار داد و باب 45 ، ص 392
آن را بر مردان حرام کرد و موجب بطلان نماز آنان قرار داد. 4- آرایش ناخن اسلام نسبت به بهداشت ناخن تأکید فراوانی نموده
است. امام صادق (علیه السّلام) کوتاه کردن ناخن را از سنت پیامبر اسلام معرفی می کند: (مِنْ السّنَۀ تقلیمِ الَاظفار) 1 گرفتن ناخن
از سنت پبامبر (صلّی الله علیه و آله) است. و همچنین پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله) فرموده اند: (تقلیم الاظفار یمنع الداء
صفحه 12 از 70
الاعظم...) 2 کوتاه کر دن ناخن، مانع بیماریهاي بزرگ می شود. 5 استعمال کرم یکی از مواردي که پیشوایان اسلام براي زیبایی و
جلا دادن دست و صورت سفارش کرده اند و آن را مستحب اعلام کرده اند استعمال کرم می باشد. علی(علیه السّلام) می فرماید:
(الدهن یلین البشره 3) روغن موجب نرمی پوست می شود. و در حدیث دیگر می فرماید: ( و یذهب القشف و یسفر اللّون) 4 موجب
از بین رفتگی خشکی پوست وزیبایی رنگ می گردد. 6 آرایش مو مو یکی از جلوه هاي زیبایی خلقت است که اگر به آن
2 . وسائل الشیعه ج 1 باب 80 رسیدگی شود بر ----------------------------- 1. وسائل الشیعه ج 1 باب 80 حدیث 4
24 حجاب دختران زیبایی می افزاید 4. وسائل الشیعه ج ا باب 102 حدیث 2 3. وسائل الشیعه ج 1 باب 102 حدیت 1 حدیث 1
واگر رها شود هم زیبایی را خدشه دار میکند و هم بهداشت را به خطر می اندازد. مستحب است انسان قبل از هر نماز و قبل از رفتن
به مسجد، موها را شانه کند. امام رضا(علیه السّلام)می فرماید: ( خذوا زینَتَکمْ عِندَکلِّ مسجِدٍ مِنْ ذلکَ التَمَشَّط 1) زینتهاي خود را
نزد مسجد برگیرید یکی از این زینتها شانه کردن است. عده اي بر امام محمد باقر(علیه السّلام) وارد شدند در حالیکهایشان موهاي
خود را با رنگ سیاه زینت بخشیده بود، آنان علت این عمل را از امام سؤال کردند حضرت فر مودند: ( اِنّی رَجلٌ اَحَبّ النّساء فَانَا
اتصنَّع لَهنَّ 2) من مردي زن دوست هستم خودم را براي آنان زیبا می سازم. حسن بن جحم می گوید: امام رضا(علیه السّلام) را در
حالیکه موهایشان را رنگ کرده بودند دیدم، سؤال کردم موهایتان را رنگ کرده اید؟ حضرت فرمودند: اصلاح و آرایش موجب
پاکدامنی زنان می گردد چنانچه نرسیدن به خود موجب آلودگی زنان خواهد گردید سپس فرمودند: آیا دوست داري همسرت
آرایش را ترك کند و مانند تو شود؟ گفتم نه، فرمود: او هم مثل تو. و بعد فرمودند: ( مِن اخلاقِ الْانبیاء التَنْظیف وَالتطیَّب) پاکیزگی
7- مسواك زدن مسواك زدن یکی از سنن و آداب پسندیده اي و اصلاح و بوي خوش استعمال کردن از اخلاق پیامبران است. 3
است که اسلام از چهارده قرن قبل بر آن پا فشاري نموده است. هیچ چیزي به اندازه مسواك مورد تأکید. 1. وسائل الشیعه ج ا
3. وسائل الشیعه ج 14 صفحه 183 باب 141 فصل 2. وسائل الشیعه ج 1 صفحه 399 باب 41 حدیث 2 صفحه 426 باب 71 حدیت 1
اول/ تاریخچه حجاب 25 قرار نگرفته است تا جاییکه پیامبر اسلام(صلّی الله علیه و آله) میفرماید: لو لا اشق علی امتی لا مرتهم
بالسواك عند وضوء کل صلوة 1 اگر موجب زحمت و مشقت امتم نمی شد مسواك کردن را در هر وضوي نماز واجب میکردم.
- علی (علیه السّلام) می فرماید: السّواك مطهرة للفم ومرضاه لِلرّب 2 مسواك زدن موجب پاکیزگی دهان و رضایت خداوند است. 2
عدم امنیت ریشه ي دیگري که براي بوجود آمدن پوشش ذکرکرده اند نا امنی است. همانطور که در مورد ثروت،امنیت نبود راجع
به زن هم امنیت وجود نداشت، هر کس زن زیبایی داشت ناچار بود او را از نظر زورمندان مخفی نگاه دارد زیرا اگر آنها اطلاع پیدا
میکردند، او دیگر مالک زن خود نبود. از دیدگاه روانشناسی یکی از نیازمندیهاي روانی انسان امنیت می باشد. در طی تدریجی
مراحل تکامل و رشد، شخص درمی یابد که شکست در ارضاي نیازمندیهاي بدنی و روانی نامطلوب است و یاد می گیرد که براي
حفظ امنیت و آسایش روحی و روانی و جسمی خود و خانواده اش تلاش کند. پاولف می گوید تأثیرات روانی (غصه، دلتنگی
،یأس، وحشت) عدم امنیت سلسله اعصاب بدن را فرسوده و ناتوان می سازد، این فرسودگی عصبی، بیماریهاي زیادي تولید می
نماید که پیري و سپس مرگ را بدنبال می آورد. 3- استثمار زن بعضی ها براي پوشش زن ریشه ي اقتصادي قائل شده، گفته اند
. حریم و پوشش یادگار عهد مالکیت و تسلط مرد است. مردان به خاطر اینکه از وجود. -------------------------- 1
26 حجاب 2. وسائل الشیعه ج 1 صفحه 374 باب 1 حدیت 10 وسائل الشیعه ج 1 صفحه 354 ابواب مسواك باب 3 حدیث 4
دختران زنان بهره اقتصادي ببرند و آنها را مانند بردگان استثمارکنند، آنها را در خانه ها نگاه می داشتند. حجاب در اسلام بدین
منظور نیست، اسلام هرگز نخواسته مرد از زن بهره کشی اقتصادي کند، بلکه سخت با آن مبارزه کرده است. تمام فرائض و احکام
دینی و قوانین الهی بر زن و مرد در قرآن یکسان واجب است و همه خطابات قران مانند ایها الانسان (اي انسان) یا ایها الناس (اي
آدمیان) یا ایها الذین آمنوا (اي کسانیکه ایمان اورده اید) متوجه زن و مرد است و به جنس خاص اختصاص ندارد و همچنین در
صفحه 13 از 70
معادلات و روابط مالی و تجاري هیج فرقی بین مردو زن نیست و به حکم اسلام همه اختیاراتی که مرد در مورد اموالش دارد همان
اختیار را زن نیز داراست و تبعیضی در میان نیست. خداوند در قرآن می فرماید: ( للرّجال نَصیبٌ مِمّا اکْتَسَ بوا وللنّساءِ نَصیبٌ ممّا
اکْتَسَبْنَ) 1 براي مردان رواست که از آنچه که بدست می آورند بهره مند شوند و براي زنان رواست که از کسب خود برخوردار
گردند. خداوند در قرآن بهره ي پسر را از میراث پدر دو برابر دختر قرار داده است و می فرماید: ( یوصیکم اللّه فی اَولادِکم لِلذِّکر
مِثل حَظّ الاُنْثیینِ 2) سفارش خدا در حق فرزندان شما این است که پسران دو برابر دختران ارث ببرند. به این ترتیب در میراث تبعیض
وجود دارد پاسخ چیست؟ طبق قانون اسلام نفقه زن و فرزندان به عهده شوهر است و زن بهیچوجه مکلف نیست که از درآمد خود
خانه شوهر خرج کند و از طرفی حق دارد سرمایه خود را بکار انداخته و حتی بدون اطلاع شوهر در نفع و ضرر مال -----------
2. نساء/ 11 . فصل اول/ تاریخچه حجاب 27 خودش تصمیم بگیرد. پس بار تأمین معیشت خانواده از . 1.نساء آیه 32 ------------
زن و دختران و پسران به عهده پدر است. لذا پسري که ازدواج می کند داراي تکالیف ذیل می باشد: 1- براي همسرش مسکن تهیه
کند خواه خانه بخرد یا اجاره نماید. 2- لباس و پوشاك همسرش را (زمستانی و تابستانی) فراهم نماید. 3- غذا و خوراك روزانه
اش را تهیه کند. 4- اگر عادتاً از خدمتکار استفاده میکرده، براي او خدمتکار استخدام کند. 5- اگر بیمار شود هزینه درمان او را
بپردازد. 7- اگر مادر حاضر نشد دایه ي فرزندش باشد شوهر مکلف است بچه اش را به دایه بسپارد. 8 زن براي نگهداري و شیر
دادن فرزندش می تواند از شوهر خود چیزي مطالبه نماید. اما حق زن علاوه بر مطالبه حقوق فوق الذکر اینست که: 1- سرمایه
خودش را به هر طریقی که مصلحت می داند بکار اندازد. 2- سود سرمایه اش را هم خودش استفاده کند و چیزي از سرمایه و سود
به شوهرش نپردازد. 3- در معاملاتی که زن انجام می دهد (بشرطی که مشروع باشد نه حرام) شوهر حق دخالت و امر و نهی ندارد
ولی می تواند همسرش را ارشاد کند. با این ترتیب می بینیم از سرمایه شوهر به نفع زن کاسته می شود و بر سرمایه زن اضافه
میگردد. در صورتی که زن نصف شوهرش بیشتر دارایی نداشته(ارث نبرده) حالا خودتان قضاوت کنید آیا اسلام حق زن را نصف
قرار داده؟ یا نفع زن را بیشتر در نظر گرفته تا اگر احیاناً سرپرست خود را از دست بدهد در تنگنا و سختی نیفتد؟ مردم معمولًا منافع
آنی و فوري را درنظر گرفته، زیاد دوراندیش و عاقبت نگر نیستند مثلًا در قانون ارث به میراث پسر دو برابر دختر چشم می دوزند
- که در ابتدا چشم پرکن است ولی به تکالیف سنگین پسر که تا 28 حجاب دختران آخر عمر باید بدوش بکشد توجه ندارند. 4
حسادت ریشه ي دیگري که براي پیدا شدن حجاب ذکر کرده اند جنبه ي اخلاقی دارد. در اینجا نیز مانند نظریه ي سابق علت پدید
آمدن حجاب را تسلط مرد واسارت زن معرفی کرده اند. اگر زن نمی خواهد که شوهرش با زنان دیگر آمیزش داشته باشد به این
جهت است که می خواهد مقام معشوق بودن ومطلوب بودن را خاص خود کند. ولی در مرد چنین احساسی وجود ندارد. اگر مانع
آمیزش زنش با مردان دیگر است، ریشه اش همان حراست ونگهبانی نسل است. انسان هر چه بیشتر درگرداب شهوات شخصی فرو
در وجودش ناتوان می گردد. شهوت پرستان از اینکه « غیرت » رود و عفاف و تقوا و اراده ي اخلاقی را از کف بدهد، احساس
همسران آنها مورد استفاده هاي دیگران قرار بگیرند رنج نمی برند و احیاناً لذت می برند و از چنین کارهایی دفاع میکنند. بر
عکس، افرادي که با خودخواهی ها و شهوت نفسانی مبارزه میکنند و ریشه هاي حرص و آز و طمع و ماده پرستی را در وجود خود
می گردند و خود را وقف خدمت به خلق می کنند و حس خدمت به نوع در « انسان دوست » نابود می کنند و به تمام معنی، انسان و
و نسبت به همسران خود حساستر می گردند. اینگونه افراد حتی نسبت به ناموس « غیورتر » آنان بیدار می شود چنین اشخاصی
دیگران نیز حساس میگردند یعنی وجدانشان اجازه نمی دهد که ناموس اجتماع مورد تجاوز قرار گیرد. 5 عادت زنانگی به عقیده
بعضی حجاب و خانه نشینی زن ریشه ي روانی دارد. زن از ابتدا در فصل اول/ تاریخچه حجاب 29 خود نسبت به مرد احساس
حقارت میکرده است. از دو جهت یکی احساس نقص عضوي نسبت به مرد، دیگري خونریزي ماهانه و حین زایمان و حین ازاله ي
بکارت. اینکه عادت ماهانه نوعی پلیدي و نقص است، فکري است که از قدیم در میان بشر وجود داشته است و به همین دلیل زنان
صفحه 14 از 70
در ایام عادت مانند یک شیئی پلید درگوشه اي محبوس بوده اند و از آنها دوري و اجتناب می شده است. و قرآن چنین می فرماید:
(یسئلونک عن المَحیض قل هُوَ اذي فَاعْتزلو النّساء فی المحیض) 1 یعنی از تو دربارهء حیض سوال میکنند، بگو نوعی بیماري است،
در حال این بیماري با زنان نزدیکی نکنید. قرآن این حال را فقط نوعی بیماري مانند سایر بیماري ها خواند و هر گونه پلیدي را
انس بن مالک گفت عادت یهود این بود که همین که زنی از آنان حائض می شد او را از خانه بیرون » . ازآن سلب کرده است
میکردند، نه با او غذا می خوردند و نه از ظرف او آب می آشامیدند و نه با او در یک اتاق می زیستند، لهذا از رسول خدا در این
باره سؤال شد و این آیه نازل گشت. رسول خدا از دوري گزیدن آنها را منع کرد و فرمود جز همبستري هیچ ممنوعیت دیگري
بعضی از مسلمانان از پیامبر(صلّی الله علیه و آله)در این باره سؤال کردند در پاسخ آنان این آیه نازل شد. ( وَ یَسئلونک عَنِ « ندارد
المَحیض قل هو اذي) 2 درباره ي (خون) حیض از تو سؤال می کنند بگو چیز زیان آوري است. و بلا فاصله می افزاید: ( فاعْتَزِلوا
النّساء فی المحیض و لا تقربوهنَّ حتی یَطْهَرنَ) حال که چنین است از زنان در حالت قاعدگی. علاوه بر اینکه تنفر آور است،
زیانهاي بسیاري به بار می آورد که طب امروز نیز آن را اثبات کرده، از جمله احتمال عقیم شدن مرد و زن و ایجاد یک محیط
2 . تفسیر آیه 222 سوره بقره. 30 حجاب دختران میکرب بیماریهاي امیزشی . مساعد براي پرورش 1. سوره بقره، آیه 222 و 223
(مانند سفلیس و سوزاك) و نیز التهاب اعضاء تناسلی زن و وارد شدن خون آلوده به داخل عضو تناسلی مرد و غیر اینها که در کتب
طب آمده است. لذا پزشکان آمیزش جنسی با چنین زنانی را ممنوع اعلام میکنند. در آیه بعد، اشاره زیبایی به هدف نهایی آمیزش
جنسی کرده، می فرماید: نساؤکم حَرث لکم همسران شما محل بذر افشانی شما هستند. فَاتوا حَرثکم انّی شِئتمْ بنابراین هر زمان
بخواهید می توانید با آنها آمیزش نمایید در حقیقت قرآن می خواهد ضرورت وجود زن را در اجتماع انسانی نشان دهد که زن
وسیله ي اطفاء شهوات و هوسرانی مردان نیست، بلکه وسیله اي است براي حفظ حیات نوع بشر، این سخن در برابر آنهاکه نسبت به
جنس زن همچون یک بازیچه یا وسیله ي هوسبازي می نگرند، هشداري محسوب می شود. سپس در ادامه ي آیه می افزاید. و
قَدّموا الَانفسکم با اعمال صالح و پرورش فرزندان صالح، آثار نیکی براي خود از پیش بفرستید. اشاره به اینکه هدف نهایی از
آمیزش جنسی، لذت وکامجویی نیست بلکه باید از این موضوع براي ایجاد و پرورش فرزندان شایسته استفاده کرد و آن را به عنوان
یک ذخیزه ي معنوي براي فرداي قیامت از پیش بفرستید. این سخن هشدار می دهد که باید در انتخاب همسر، اصولی را رعایت
کنید که به این نتیجه مهم، یعنی تربیت فرزندان صالح و نسل شایسته ي انسانی منتهی شود. در پایان آیه، دستور به تقوا می دهد و
می فرماید: ( و اتّقواللّه وَاعْلَموا انّکم ما، قوه و بشر المؤمنینَ ) تقواي الهی پیشه کنید، بدانید او را ملاقات خواهید کرد، و به مؤمنان
بشارت دهید بشارت رحمت الهی و سعادت و نجات در سایه تقوا. ازآنجا که مسأله آمیزش جنسی، مسأله اي مهم و با پرجاذبه ترین
غرایز انسان سر و کار دارد، خداوند در این جمله هاي آخر مؤمنان را به دقّت در این امر و پرهیز از هر گونه گناه وانحراف دعوت
فرموده و به آنها هشدار می دهد که بدانید همگی به ملاقات پروردگار خواهید شتافت و تنها راه نجات، ایمان و تقواي در سایه ي
ایمان است.
حجاب درملل مختلف
در ملل مختلف مثل ایران باستان، قوم یهود و هند قبل از اسلام، حجاب وجود داشته، اما در جاهلیت عرب حجاب وجود نداشته
است و بوسیله ي اسلام در عرب پیدا شده است. و همچنین حجاب سخت و شدیدي در ایران باستان حکمفرما بوده حتی پدران و
برادران نسبت به زن شوهردار نامحرم شمرده می شده اند. به عقیده ویل دورانت مقررات شدیدي که طبق رسوم و آیین کهن
مجوس درباره ي زن حائض اجرا می شده که در اتاقی محبوس بوده، همه از او به مدت عادت زنانگی دوري می جسته اند و از
معاشرت با او پرهیز داشته اند سبب اصلی پیدا شدن حجاب در ایران باستان بوده است. در میان یهودیان نیز چنین مقرراتی درباره ي
صفحه 15 از 70
زن حائض اجرا می شده است در اسلام چنین مقرراتی هرگز وجود نداشته است و ندارد. زن حائض در اسلام فقط از برخی عبادات
واجب نظیر نماز و روزه معاف است و هم خوابگی با او نیز در مدت عادت زنانگی جایز نیست. ولی زن حائض از نظر معاشرت با
دیگران هیچ گونه ممنوعیتی ندارد که عملاً مجبور به گوشه نشینی شود. و آنچه در ایران ساسانی بوده است، تنها پوشیدگی زن
نبوده است بلکه مخفی نگه داشتن زن بوده است، مدعی است که خود سري موبدان و شاهزادگان آن دوره به قدري بود که اگر
کسی زن خوشگلی در خانه داشت
حجاب دختران
نمی گذاشت کسی از وجودش آگاه گردد و حتی الامکان او را پنهان می کرد زیرا اگر معلوم می شد که چنین خانم خوشگلی در
خانه اش هست دیگر مالک او و احیاناً مالک جان خودش هم نبوده. اسلام هم براي اینکه امنیت و آرامش در خانواده حاکم باشد
تأکید می کند زنان خود را در معرض دید مردان بیگانه و اجنبی قرار ندهند. بعضی مردها به محضی که با کسی دست دوستی می
دهند بدون امتحان او را به خانه ي خویش می برند غافل از اینکه این عمل عاقبتی شوم و پلید دارد به قول شاعر: اي مرد بخانه، مرد
بیگانه مبر بیگانه ي هیز، جانب خانه مبر با پنبه کجا آتش سوزان سازد عاقل شو و ره بسوي دیوانه مبر مردا مپسند عرض ناموس
خفیف مگذار شود بضیف بیگانه مضیف هر چند که پاك است و منزه ز عیوب باید کند احتراز از رجس لطیف 1
علل پیدا شدن حجاب
1- میل به ریاضت و رهبانیت (ریشه ي فلسفی) 2- عدم امنیت و در باب پیدا شدن حجاب نظریات گوناگونی ابراز شده است. 2
عدالت اجتماعی (ریشه ي اجتماعی) 3- پدر شاهی و تسلط مرد بر زن و استثمار نیروي وي در جهت منافع اقتصادي مرد (ریشه ي
اقتصادي) 4- حسادت و خودخواهی مرد (ریشه ي اخلاقی) --------------------- 1.از دیوان خطی شاعر محترم آقاي
5- عادت زنانگی زن و احساس او به اینکه در خلقت از مرد چیزي کم دارد، . رضوان. 2. کتاب حجاب شهید مطهري، ص 17
بعلاوه مقررات خشنی که در زمینه پلیدي او و ترك معاشرت با او در ایام عادت وضع شده است (ریشه ي روانی) 1- ریاضت و
رهبانیت ارتباط مسأله ي پوشش با فلسفه ي ریاضت و رهبانیت از این جهت است که چون زن بزرگترین موضوع خوشی و کامرانی
بشر است، اگر زن و مرد معاشر و محشور با یکدیگر باشند، خواه ناخواه دنبال لذتجویی و کامیابی می روند. پیروان فلسفه ي
رهبانیت و ترك لذت براي اینکه محیط را کاملًا با زهد و ریاضت سازگار کنند بین زن و مرد حریم قائل شده پوششی را وضع
کرده اند. به گفته ي برتراندراسل کلیسا ضمناً با استحمام به مبارزه پرداخت زیرا خطوط بدن انسان را به طرف گناه می راند، کلیسا
چرك بدن را تحسین کرده رایحه ي بدن، صورت بوي تقدس را به خود گرفت، زیرا باز به نظر ((سن پول)) نظافت بدن و آرایش
آن با نظافت روح منافات دارد، شپش مرواید خدا شناخته شد... 1 اصولًا اسلام با فکر ریاضت و رهبانیت سخت مبارزه کرده است و
این مطلب را مستشرقین اروپایی هم قبول دارند. اسلام به نظافت تشویق کرده، به جاي اینکه شپش را مروارید خدا بشناسد گفته
است ((اَلنِّظافۀُ مِنَ الایمان " رسول اکرم(صلّی الله علیه و آله) شخصی را دید در حالی که موهایش ژولیده و جامه هایش چرکین
بود و بدحال می نمود.فرمود: ((مِنَ الدّین المِتعۀ)) 2 یعنی تمتع و بهره بردن از نعمتهاي خدا جزو دین است و هم آن حضرت فرمود:
3.وسائل، . 2.وسائل، ج 1، ص 277 . 1.کتاب زناشویی و اخلاق، ص 30 ------------------------ ( بئسَ العَبدِ القاذُورَة) 3
ج 1، ص 277 . یعنی بدترین بنده، شخص چرکین وکثیف است. علی (علیه السّلام): (اِنَّ الله جَمیل وَیُحِبُّ الجَمالْ) 1 خداوند زیباست
و زیبایی را دوست دارد. امام صادق(علیه السّلام) فرمود: خداوند زیباست و دوست می دارد که بنده اي خورا بیاراید و زیبا نماید و
برعکس، فقر را و تظاهر به فقر را دشمن می دارد، اگر خداوند نعمتی به شما عنایت کرد باید اثر آن در زندگی شما نمایان گردد.
صفحه 16 از 70
به آن حضرت گفتند چگونه اثر نعمت خدا نمایان گردد؟ فرمود به اینکه جامه ي شخص، نظیف باشد، بوي خوش استعمال کند،
خانه ي خود را با گچ سفید کند، بیرون خانه را جاروب کند، حتی پیش از غروب چراغها را روشن کند که بر وسعت رزق می
افزاید. 2 بسیاري از تنفرها و بی رغبتی ها در جامعه وکانون خانواده، ریشه در بی توجهی به اصول زیبایی و تمیزي دارد که در
اسلام نسبت به آن اصول و دستورات ارزشمندي را ارائه داده است. که رعایت آنها موجب دلگرمی کانون خانواده و نشانگر
فرهنگ غنی اسلام و رشد جامعه اسلامی خواهد بود. از جمله مسائل عبارتند از: 1- استحمام 2- استعمال عطر 3 زیور 4- آرایش
ناخن 5 استعمال کرم 6 آرایش مو 7- مسواك. 1- استحمام دهها غسل واجب و مستحب در اسلام بیان شده است و علل اصلی
آن نظافت و تمیزي است. اسلام در حالیکه براي اعیاد مختلف از قبیل عید قربان و فطر و شبهاي مختلف مثل شبهاي قدر و ترویه و
2. وسایل، ج 3، احکام ملابس، باب اول . عرفه و مکانهاي مختلف از قبیل ------------------------ 1.وسائل، ج 1، ص 277
حدیث 9. زیارتگاههاي ائمه(علیهم السّلام) و پیامبر(صلّی الله علیه و آله)و مسجد الحرام... و براي حالاتی از قبیل جنابت، حیض،
نفاس، غسل را واجب نموده است. باز هم سفارش می کند یک روز در میان حمام رفتن براي بدن مفید است. 1 اسلام روز جمعه را
براي استحمام و آرایش قرار داده است تا مؤمنین در آن روز با نظافت و زیبایی در اجتماع سیاسی- عبادي حاضر شوند و به خطبه
امام جمعه گوش فرا دهند. 2- استعمال عطر یکی از آداب پسندیده اسلامی، استعمال عطر و بوي خوش می باشد. فقر نباید مانع از
رعایت بهداشت و آرایش و استفاده از عطر و غیره باشد. خود پیامبر(صلّی الله علیه و آله)که در فقر میزیست خرید عطر و نان را در
یک ردیف قرار می داد. بنابراین فقر را نباید بهانه ي بی اعتنایی به فرهنگ مترقیانه ي اسلام نماییم. بسی جاي تأسف است که
بیگانگان در عمل به فرهنگ اسلامی از ما پیشی گرفته اند و تا جایی پیش رفته اند که عطر زن و مرد را جدا کرده، جالب است
بدانیم که پیامبر(صلّی الله علیه و آله) اولین کسی است که عطر را به زنانه و مردانه تقسیم کرده است. اما این امت اسلامی است که
در اینجا هم مانند بسیاري از موارد دیگر چشم به دیار فرنگ دوخته است. قال رسول الله(صلّی الله علیه و آله): (طَیّب النّساء ما ظَهَرَ
لَونَه و خَفِیَ ریحَۀ و طَیّب الرّجال ما ظَهَرَ ریحَۀوَ خَفِیَ لَوْنَه) 2 عطر زنانه باید خوش رنگ و داراي بوي ملایم باشد و عطر مردانه
باید کم رنگ و از بوي تندتري برخوردار باشد. شکی نیست که استعمال عطر براي زنان از باب زینت براي شوهر مستحب است و
پیامبر(صلّی الله علیه و آله) آن را یکی از وظایف زن نسبت به شوهر می داند. ------------------------- ا. وسائل الشیعه
ج 1 باب 2 آداب حمام 2. وسائل الشیعه ج ا ص 444 (وَ عَلَیها اَن تَطَیَّب بِأطیَبَ طَیّبِها) 1 زن وظیفه دارد از بهترین نوع عطر، خود را
براي شوهرش معطر کند. و آنچه که نسبت به زنان نهی شده، استعمال عطر براي غیر همسر می باشد. بنابراین استعمال عطر براي
شرکت در مجالس زنانه منعی ندارد. امام صادق(علیه السّلام) می فرماید: (و ایّما اِمرأة لِغَیرِ زَوجِها لَم یقبَل الله مِنها صلوة حتّی
تغتسل مِن طَیبهاکَغَسلها مِنْ جِنابَتِها.) 2 اگر زنی خود را براي غیر شوهرش عطراگین نماید خداوند نماز او را قبول نخواهدکرد تا
غسل نماید همانطوریکه در جنابت غسل می نماید. 3- زیور اسلام براي رونق دادن بیشتر به زندگی خانوادگی به زنان ومردان
سفارش می کند تا با زیور آلات به زیبایی خود بیافزایند. امام باقر(علیه السّلام) می فرمایند: (لا ینبغی للمرأة ان تعطل نفسها و لو ان
تعلّق فی عنقها قلاده) 3 سزاوار نیست که زن خود را به زیور آرایش ندهد، لا اقل گردنبندي به گردن بیاویزد. بدست کردن
انگشتري براي زن ومرد مستحب است. امام صادق می فرمایند (من السنه لبس الخاتم) 4انگشتر به دست کردن از سنت پیامبر(صلّی
الله علیه و آله) می باشد. امام صادق (علیه السّلام) می فرمایند: (وَ جَعَلَ الله الذَّهَبَ فی الدّ نیا زینَۀ لِلنّساءَ فَحَرَّمَ عَلی الرِّجالِ لَبسه
2 . وسائل الشیعه ج 14 ، باب 180 1.فروع کافی،ج 5، ص 508 حدیث 7 -------------------------- والصّلوة فیها) 5
5.وسائل الشیعه ج 3 باب 30 حدیث 5 خداوند طلا 4 .وسائل الشیعه ج 3، باب 45 ، ص 392 3.وسائل الشیعه ج 14 باب 85 ص 118
رازینت زن در دنیا قرار داد و آن را بر مردان حرام کرد و موجب بطلان نماز آنان قرار داد. 4- آرایش ناخن اسلام نسبت به
بهداشت ناخن تأکید فراوانی نموده است. امام صادق (علیه السّلام) کوتاه کردن ناخن را از سنت پیامبر اسلام معرفی می کند: (مِنْ
صفحه 17 از 70
السّنَۀ تقلیمِ الَاظفار) 1 گرفتن ناخن از سنت پبامبر (صلّی الله علیه و آله) است. و همچنین پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله) فرموده
اند: (تقلیم الاظفار یمنع الداء الاعظم...) 2 کوتاه کر دن ناخن، مانع بیماریهاي بزرگ می شود. 5 استعمال کرم یکی از مواردي که
پیشوایان اسلام براي زیبایی و جلا دادن دست و صورت سفارش کرده اند و آن را مستحب اعلام کرده اند استعمال کرم می باشد.
علی(علیه السّلام) می فرماید: (الدهن یلین البشره 3) روغن موجب نرمی پوست می شود. و در حدیث دیگر می فرماید: ( و یذهب
القشف و یسفر اللّون) 4 موجب از بین رفتگی خشکی پوست وزیبایی رنگ می گردد. 6 آرایش مو مو یکی از جلوه هاي زیبایی
. 2 خلقت است که اگر به آن رسیدگی شود بر ----------------------------- 1. وسائل الشیعه ج 1 باب 80 حدیث 4
4. وسائل الشیعه ج ا باب 102 حدیث 2 زیبایی می 3. وسائل الشیعه ج 1 باب 102 حدیت 1 وسائل الشیعه ج 1 باب 80 حدیث 1
افزاید واگر رها شود هم زیبایی را خدشه دار میکند و هم بهداشت را به خطر می اندازد. مستحب است انسان قبل از هر نماز و قبل
از رفتن به مسجد، موها را شانه کند. امام رضا(علیه السّلام)می فرماید: ( خذوا زینَتَکمْ عِندَکلِّ مسجِدٍ مِنْ ذلکَ التَمَشَّط 1) زینتهاي
خود را نزد مسجد برگیرید یکی از این زینتها شانه کردن است. عده اي بر امام محمد باقر(علیه السّلام) وارد شدند در حالیکهایشان
موهاي خود را با رنگ سیاه زینت بخشیده بود، آنان علت این عمل را از امام سؤال کردند حضرت فر مودند: ( اِنّی رَجلٌ اَحَبّ
النّساء فَانَا اتصنَّع لَهنَّ 2) من مردي زن دوست هستم خودم را براي آنان زیبا می سازم. حسن بن جحم می گوید: امام رضا(علیه
السّلام) را در حالیکه موهایشان را رنگ کرده بودند دیدم، سؤال کردم موهایتان را رنگ کرده اید؟ حضرت فرمودند: اصلاح و
آرایش موجب پاکدامنی زنان می گردد چنانچه نرسیدن به خود موجب آلودگی زنان خواهد گردید سپس فرمودند: آیا دوست
داري همسرت آرایش را ترك کند و مانند تو شود؟ گفتم نه، فرمود: او هم مثل تو. و بعد فرمودند: ( مِن اخلاقِ الْانبیاء التَنْظیف
7- مسواك زدن مسواك زدن یکی از سنن و وَالتطیَّب) پاکیزگی و اصلاح و بوي خوش استعمال کردن از اخلاق پیامبران است. 3
. آداب پسندیده اي است که اسلام از چهارده قرن قبل بر آن پا فشاري نموده است. هیچ چیزي به اندازه مسواك مورد تأکید. 1
3. وسائل الشیعه ج 14 صفحه 2. وسائل الشیعه ج 1 صفحه 399 باب 41 حدیث 2 وسائل الشیعه ج ا صفحه 426 باب 71 حدیت 1
183 باب 141 قرار نگرفته است تا جاییکه پیامبر اسلام(صلّی الله علیه و آله) میفرماید: لو لا اشق علی امتی لا مرتهم بالسواك عند
وضوء کل صلوة 1 اگر موجب زحمت و مشقت امتم نمی شد مسواك کردن را در هر وضوي نماز واجب میکردم. علی (علیه
السّلام) می فرماید: السّواك مطهرة للفم ومرضاه لِلرّب 2 مسواك زدن موجب پاکیزگی دهان و رضایت خداوند است. 2- عدم
امنیت ریشه ي دیگري که براي بوجود آمدن پوشش ذکرکرده اند نا امنی است. همانطور که در مورد ثروت،امنیت نبود راجع به
زن هم امنیت وجود نداشت، هر کس زن زیبایی داشت ناچار بود او را از نظر زورمندان مخفی نگاه دارد زیرا اگر آنها اطلاع پیدا
میکردند، او دیگر مالک زن خود نبود. از دیدگاه روانشناسی یکی از نیازمندیهاي روانی انسان امنیت می باشد. در طی تدریجی
مراحل تکامل و رشد، شخص درمی یابد که شکست در ارضاي نیازمندیهاي بدنی و روانی نامطلوب است و یاد می گیرد که براي
حفظ امنیت و آسایش روحی و روانی و جسمی خود و خانواده اش تلاش کند. پاولف می گوید تأثیرات روانی (غصه، دلتنگی
،یأس، وحشت) عدم امنیت سلسله اعصاب بدن را فرسوده و ناتوان می سازد، این فرسودگی عصبی، بیماریهاي زیادي تولید می
نماید که پیري و سپس مرگ را بدنبال می آورد. 3- استثمار زن بعضی ها براي پوشش زن ریشه ي اقتصادي قائل شده، گفته اند
. حریم و پوشش یادگار عهد مالکیت و تسلط مرد است. مردان به خاطر اینکه از وجود. -------------------------- 1
2. وسائل الشیعه ج 1 صفحه 374 باب 1 حدیت 10 زنان بهره وسائل الشیعه ج 1 صفحه 354 ابواب مسواك باب 3 حدیث 4
اقتصادي ببرند و آنها را مانند بردگان استثمارکنند، آنها را در خانه ها نگاه می داشتند. حجاب در اسلام بدین منظور نیست، اسلام
هرگز نخواسته مرد از زن بهره کشی اقتصادي کند، بلکه سخت با آن مبارزه کرده است. تمام فرائض و احکام دینی و قوانین الهی بر
زن و مرد در قرآن یکسان واجب است و همه خطابات قران مانند ایها الانسان (اي انسان) یا ایها الناس (اي آدمیان) یا ایها الذین
صفحه 18 از 70
آمنوا (اي کسانیکه ایمان اورده اید) متوجه زن و مرد است و به جنس خاص اختصاص ندارد و همچنین در معادلات و روابط مالی
و تجاري هیج فرقی بین مردو زن نیست و به حکم اسلام همه اختیاراتی که مرد در مورد اموالش دارد همان اختیار را زن نیز
داراست و تبعیضی در میان نیست. خداوند در قرآن می فرماید: ( للرّجال نَصیبٌ مِمّا اکْتَسَ بوا وللنّساءِ نَصیبٌ ممّا اکْتَسَ بْنَ) 1 براي
مردان رواست که از آنچه که بدست می آورند بهره مند شوند و براي زنان رواست که از کسب خود برخوردار گردند. خداوند در
( قرآن بهره ي پسر را از میراث پدر دو برابر دختر قرار داده است و می فرماید: ( یوصیکم اللّه فی اَولادِکم لِلذِّکر مِثل حَظّ الاُنْثیینِ 2
سفارش خدا در حق فرزندان شما این است که پسران دو برابر دختران ارث ببرند. به این ترتیب در میراث تبعیض وجود دارد پاسخ
چیست؟ طبق قانون اسلام نفقه زن و فرزندان به عهده شوهر است و زن بهیچوجه مکلف نیست که از درآمد خود خانه شوهر خرج
کند و از طرفی حق دارد سرمایه خود را بکار انداخته و حتی بدون اطلاع شوهر در نفع و ضرر مال -----------------------
2. نساء/ 11 . خودش تصمیم بگیرد. پس بار تأمین معیشت خانواده از زن و دختران و پسران به عهده پدر است. لذا . 1.نساء آیه 32
پسري که ازدواج می کند داراي تکالیف ذیل می باشد: 1- براي همسرش مسکن تهیه کند خواه خانه بخرد یا اجاره نماید. 2- لباس
و پوشاك همسرش را (زمستانی و تابستانی) فراهم نماید. 3- غذا و خوراك روزانه اش را تهیه کند. 4- اگر عادتاً از خدمتکار
استفاده میکرده، براي او خدمتکار استخدام کند. 5- اگر بیمار شود هزینه درمان او را بپردازد. 7- اگر مادر حاضر نشد دایه ي
فرزندش باشد شوهر مکلف است بچه اش را به دایه بسپارد. 8 زن براي نگهداري و شیر دادن فرزندش می تواند از شوهر خود
چیزي مطالبه نماید. اما حق زن علاوه بر مطالبه حقوق فوق الذکر اینست که: 1- سرمایه خودش را به هر طریقی که مصلحت می
داند بکار اندازد. 2- سود سرمایه اش را هم خودش استفاده کند و چیزي از سرمایه و سود به شوهرش نپردازد. 3- در معاملاتی که
زن انجام می دهد (بشرطی که مشروع باشد نه حرام) شوهر حق دخالت و امر و نهی ندارد ولی می تواند همسرش را ارشاد کند. با
این ترتیب می بینیم از سرمایه شوهر به نفع زن کاسته می شود و بر سرمایه زن اضافه میگردد. در صورتی که زن نصف شوهرش
بیشتر دارایی نداشته(ارث نبرده) حالا خودتان قضاوت کنید آیا اسلام حق زن را نصف قرار داده؟ یا نفع زن را بیشتر در نظر گرفته تا
اگر احیاناً سرپرست خود را از دست بدهد در تنگنا و سختی نیفتد؟ مردم معمولًا منافع آنی و فوري را درنظر گرفته، زیاد دوراندیش
و عاقبت نگر نیستند مثلًا در قانون ارث به میراث پسر دو برابر دختر چشم می دوزند که در ابتدا چشم پرکن است ولی به تکالیف
سنگین پسر که تا آخر عمر باید بدوش بکشد توجه ندارند. 4- حسادت ریشه ي دیگري که براي پیدا شدن حجاب ذکر کرده اند
جنبه ي اخلاقی دارد. در اینجا نیز مانند نظریه ي سابق علت پدید آمدن حجاب را تسلط مرد واسارت زن معرفی کرده اند. اگر زن
نمی خواهد که شوهرش با زنان دیگر آمیزش داشته باشد به این جهت است که می خواهد مقام معشوق بودن ومطلوب بودن را
خاص خود کند. ولی در مرد چنین احساسی وجود ندارد. اگر مانع آمیزش زنش با مردان دیگر است، ریشه اش همان حراست
ونگهبانی نسل است. انسان هر چه بیشتر درگرداب شهوات شخصی فرو رود و عفاف و تقوا و اراده ي اخلاقی را از کف بدهد،
در وجودش ناتوان می گردد. شهوت پرستان از اینکه همسران آنها مورد استفاده هاي دیگران قرار بگیرند رنج « غیرت » احساس
نمی برند و احیاناً لذت می برند و از چنین کارهایی دفاع میکنند. بر عکس، افرادي که با خودخواهی ها و شهوت نفسانی مبارزه
می « انسان دوست » میکنند و ریشه هاي حرص و آز و طمع و ماده پرستی را در وجود خود نابود می کنند و به تمام معنی، انسان و
و نسبت به « غیورتر » گردند و خود را وقف خدمت به خلق می کنند و حس خدمت به نوع در آنان بیدار می شود چنین اشخاصی
همسران خود حساستر می گردند. اینگونه افراد حتی نسبت به ناموس دیگران نیز حساس میگردند یعنی وجدانشان اجازه نمی دهد
که ناموس اجتماع مورد تجاوز قرار گیرد. 5 عادت زنانگی به عقیده بعضی حجاب و خانه نشینی زن ریشه ي روانی دارد. زن از
ابتدا در خود نسبت به مرد احساس حقارت میکرده است. از دو جهت یکی احساس نقص عضوي نسبت به مرد، دیگري خونریزي
ماهانه و حین زایمان و حین ازاله ي بکارت. اینکه عادت ماهانه نوعی پلیدي و نقص است، فکري است که از قدیم در میان بشر
صفحه 19 از 70
وجود داشته است و به همین دلیل زنان در ایام عادت مانند یک شیئی پلید درگوشه اي محبوس بوده اند و از آنها دوري و اجتناب
می شده است. و قرآن چنین می فرماید: (یسئلونک عن المَحیض قل هُوَ اذي فَاعْتزلو النّساء فی المحیض) 1 یعنی از تو دربارهء حیض
سوال میکنند، بگو نوعی بیماري است، در حال این بیماري با زنان نزدیکی نکنید. قرآن این حال را فقط نوعی بیماري مانند سایر
انس بن مالک گفت عادت یهود این بود که همین که زنی از آنان » . بیماري ها خواند و هر گونه پلیدي را ازآن سلب کرده است
حائض می شد او را از خانه بیرون میکردند، نه با او غذا می خوردند و نه از ظرف او آب می آشامیدند و نه با او در یک اتاق می
زیستند، لهذا از رسول خدا در این باره سؤال شد و این آیه نازل گشت. رسول خدا از دوري گزیدن آنها را منع کرد و فرمود جز
بعضی از مسلمانان از پیامبر(صلّی الله علیه و آله)در این باره سؤال کردند در پاسخ آنان این « همبستري هیچ ممنوعیت دیگري ندارد
آیه نازل شد. ( وَ یَسئلونک عَنِ المَحیض قل هو اذي) 2 درباره ي (خون) حیض از تو سؤال می کنند بگو چیز زیان آوري است. و
بلا فاصله می افزاید: ( فاعْتَزِلوا النّساء فی المحیض و لا تقربوهنَّ حتی یَطْهَرنَ) حال که چنین است از زنان در حالت قاعدگی. علاوه
بر اینکه تنفر آور است، زیانهاي بسیاري به بار می آورد که طب امروز نیز آن را اثبات کرده، از جمله احتمال عقیم شدن مرد و زن
2 . تفسیر آیه 222 سوره بقره. میکرب بیماریهاي امیزشی . و ایجاد یک محیط مساعد براي پرورش 1. سوره بقره، آیه 222 و 223
(مانند سفلیس و سوزاك) و نیز التهاب اعضاء تناسلی زن و وارد شدن خون آلوده به داخل عضو تناسلی مرد و غیر اینها که در کتب
طب آمده است. لذا پزشکان آمیزش جنسی با چنین زنانی را ممنوع اعلام میکنند. در آیه بعد، اشاره زیبایی به هدف نهایی آمیزش
جنسی کرده، می فرماید: نساؤکم حَرث لکم همسران شما محل بذر افشانی شما هستند. فَاتوا حَرثکم انّی شِئتمْ بنابراین هر زمان
بخواهید می توانید با آنها آمیزش نمایید در حقیقت قرآن می خواهد ضرورت وجود زن را در اجتماع انسانی نشان دهد که زن
وسیله ي اطفاء شهوات و هوسرانی مردان نیست، بلکه وسیله اي است براي حفظ حیات نوع بشر، این سخن در برابر آنهاکه نسبت به
جنس زن همچون یک بازیچه یا وسیله ي هوسبازي می نگرند، هشداري محسوب می شود. سپس در ادامه ي آیه می افزاید. و
قَدّموا الَانفسکم با اعمال صالح و پرورش فرزندان صالح، آثار نیکی براي خود از پیش بفرستید. اشاره به اینکه هدف نهایی از
آمیزش جنسی، لذت وکامجویی نیست بلکه باید از این موضوع براي ایجاد و پرورش فرزندان شایسته استفاده کرد و آن را به عنوان
یک ذخیزه ي معنوي براي فرداي قیامت از پیش بفرستید. این سخن هشدار می دهد که باید در انتخاب همسر، اصولی را رعایت
کنید که به این نتیجه مهم، یعنی تربیت فرزندان صالح و نسل شایسته ي انسانی منتهی شود. در پایان آیه، دستور به تقوا می دهد و
می فرماید: ( و اتّقواللّه وَاعْلَموا انّکم ما، قوه و بشر المؤمنینَ ) تقواي الهی پیشه کنید، بدانید او را ملاقات خواهید کرد، و به مؤمنان
بشارت دهید بشارت رحمت الهی و سعادت و نجات در سایه تقوا. ازآنجا که مسأله آمیزش جنسی، مسأله اي مهم و با پرجاذبه ترین
غرایز انسان سر و کار دارد، خداوند در این جمله هاي آخر مؤمنان را به دقّت در این امر و پرهیز از هر گونه گناه وانحراف دعوت
فرموده و به آنها هشدار می دهد که بدانید همگی به ملاقات پروردگار خواهید شتافت و تنها راه نجات، ایمان و تقواي در سایه ي
ایمان است.
فلسفه حجاب